ถ้ำหลวงผาเวียง ครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่มาที่นี้ ซึ่งผมเดินทางออกมาจากจังหวัดเชียงใหม่ มาทางเส้น อ.สันป่าตอง ผ่านมาทางอำเภอป่าซาง มุ่งหน้าเข้าอำเภอบ้านโฮ่ง ตามทางหลวงหมายเลข 106 (ช่วงบ้านโฮ่ง – ลี้) จะมีป้ายบอกทางเลี้ยวเข้าไปอีกประมาณ 2.8 กิโลเมตร
เป็นถ้ำขนาดใหญ่ที่มีชื่อเสียงของ จ.ลำพูน ตั้งอยู่บนดอยถ้ำหลวง ในพื้นที่บ้านวังหลวง ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยงดงามมาก เดิมชาวบ้านเรียกว่าถ้ำหลวง ซึ่งเป็นชื่อเรียกกันมาตั้งแต่ตอนพบถ้ำ เพราะว่าคำว่า “หลวง” ในภาษาเหนือ แปลว่า ใหญ่ และตัวถ้ำตั้งอยู่บริเวณผาเวียง จึงเรียกว่า ถ้ำหลวงผาเวียง
ถ้ำหลวงผาเวียง เป็นถ้ำหินปูนที่มีโพรงคูหาขนาดใหญ่ และลึกเข้าไปในภูเขาเป็นระยะทางที่ยาวตามแนวภูเขา ภายในถ้ำมีช่องคูหามากมาย สลับซับซ้อน มีหินงอก หินย้อย ตามธรรมชาติ เป็นรูปภาพปฏิมากรรมที่วิจิตรพิสดาร งดงามตระการตาสุดที่จะพรรณนาได้ ยามสะท้อนแสงไฟหินย้อยดังกล่าวก็จะส่องแสงวาววับ ระยิบระยับ ประดุจดั่งมณีอันล้ำค่า
แบ่งส่วนต่างๆภายในถ้ำเป็น ๙ ห้อง ดังนี้
ห้องที่ ๑ ลานรมณีย์ มีหินงอกหินย้อย ประกอบด้วย โคมเพชรระย้า พฤกษาจำหลัก ปักษีไอยราพุทธาสถาน ปราการผาเวียง เสลี่ยงปทุมา
ห้องที่ ๒ อัคนีโขดเขิน มีหินงอกหินย้อย ประกอบด้วย เชิงผาหิมพานต์ ลำธารเกล็ดแก้ว แวววาวรัตนา
ห้องที่ ๓ เนินไศลงามตา
ห้องที่ ๔ คูหาวิจิตร มีหินงอกหินย้อย ประกอบด้วย อาศรมฤาษี นาคีต้องมนต์ตรา
ห้องที่ ๕ อุทยานหินวิไล มีหินงอกหินย้อย ประกอบด้วย เทวีวิมาน ม่านภูผา ธาราหยาดเพชร
ห้องที่ ๖ อุ่นไอทิพย์ธรณี
ห้องที่ ๗ ชลธีเจิดจรัส
ห้องที่ ๘ สมบัติอัมรินทร์
ห้องที่ ๙ ดอยดินแดนสวรรค์
ประวัติ ถ้ำหลวงผาเวียง
ถ้ำหลวงผาเวียงนี้ ไม่ปรากฏว่าถูกค้นพบเมื่อไหร่ แต่ก็เป็นที่ รู้จักของคนในพื้นที่ ตั้งแต่มีการเริ่มมาตั้งถิ่นฐานในเขตอำเภอบ้านโฮ่ง ในช่วงระยะเวลา 400-500 ปี แต่ยังไม่พบหลักฐานใดว่ามีการค้นพบ และเนื่องจากถ้ำนี้ใหญ่และลึกมาก ที่ยังไม่สามารถสำรวจได้ทั่วถึง ต่อเมื่อทางราชการได้เริ่มทำงานพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว โดยการต่อไฟเข้าไปภายใน ระยะทาง 1.2 กิโลเมตร และยังมีการปรับปรุงพื้น ด้านนอกของถ้ำ ซึ่งปัจจุบันก็มีพระธุดงค์จารีกมาปฎิบัติธรรมเป็นบ้าง ครั้งคราว……
เป็นถ้ำที่มีโพรงคูหาขนาดใหญ่ และลึกเข้าไปในภูเขาเป็นระยะทางที่ยาวมาก ภายในถ้ำหลวงผาเวียงมีช่องชั้นคูหามากมายหลักๆ แบ่งเป็น 9 ห้อง มีหินงอกหินย้อยตามธรรมชาติ งอกย้อยลงมาเป็นรูปต่างๆ ที่วิจิตรงดงามตระการตาสุดที่จะพรรณนาได้ ยามสะท้อนแสงไฟหินย้อยดังกล่าวจะให้แสงวาววับระยับประดุจดังมณีอันล้ำค่า ถ้ำหลวงแห่งนี้อยู่ที่ภูเขาด้านใต้ของอำเภอบ้านโฮ่ง
เนื่องจากรอบๆ บริเวณพื้นที่อันเป็นที่ตั้งของถ้ำหลวงผาเวียงจะมีถ้ำขนาดเล็กที่ชาวบ้านรู้จักอยู่อีก 4 แห่ง คือ ถ้ำแข้งช้าง ถ้ำผาคืน และกลุ่มถ้ำก๋อข่อย ซึ่งประกอบด้วย ถ้ำก๋าข่อย ถ้ำน้ำ ถ้ำนกเค้า ถ้ำพระพรหมจักโก (เป็นชื่อที่พระตั้ง) ปัจจุบันกลุ่มถ้ำก๋อข่อยมีพระอาศัยพักปฏิบัติธรรมอยู่ (เป็นพระจากวัดพระพุทธบาทตากผ้า ลำพูน) ดังนั้น เพื่อความสะดวกในการเรียกชาวบ้านจึงนิยมเรียกชื่อถ้ำที่มีขนาดใหญ่และลึก อันเป็นถ้ำประธานในพื้นที่บริเวณเดียวกันว่า “ถ้ำหลวง” ตามลักษณะของถ้ำ นอกจากนี้แต่เดิมมาคนเฒ่าคนแก่ของพื้นที่จะเรียกถ้ำหลวงแห่งนี้ว่า “ถ้ำหลวงผาเวียง” โดยตั้งชื่อถ้ำตามหินงอกหินย้อยที่มีลักษณะเหมือนผ้าม่านท้องพระโรง (ซึ่งเรียกกันว่า ผาเวียง)เป็นชื่อถ้ำอีกชื่อหนึ่ง
ที่ตั้ง
ตำบลป่าพลู อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน
ติดตามข้อมูลการเดินทางอื่นๆเพิ่มเติมได้ที่ facebook iwegooo
